Po co mi kopia zapasowa strony internetowej?

Czy każda kopia zapasowa jest kopią zapasową?

Wszystkie najpopularniejsze systemy CMS-owe, takie jak WordPress, Joomla! oraz Drupal są zbudowane z dwóch kluczowych elementów: plików oraz bazy danych. Jeżeli uważasz, że wystarczy skopiować pliki strony z serwera, aby utworzyć swoją kopie zapasową, w celu jej ponownego uruchomienia. Niestety, ale jesteś w błędzie. Najważniejszym elementem składowy naszej strony internetowej jest baza danych. W naszej bazie danych przechowywane są nie tylko wszystkie treści naszej strony www, ale również:

• dane kont użytkowników,
• szablon oraz lista wtyczek, które są zainstalowane,
• konfiguracja wszystkich rozszerzeń, wtyczek oraz szablonów,
• struktura i pozycje menu,
• cała treść serwisu – wpisy, artykuły, moduły,
• jeżeli prowadzisz sklep to też w bazie danych znajdują się zamówienia ze sklepu,
• komentarze, recenzje oraz oceny produktów,
• hasła, nazwy kont czy API usług społecznościowych.

Pamiętaj, że kopia zapasowa powinna zapewnić odtworzenie zawartości całego serwisu, wtedy jest to dobra kopia zapasowa. Ale też musisz pamiętać o tym, że niepełna lub nawet nieaktualna kopia jest lepsza od żadnej. Znajdź własny sposób i opracuj własny system wykonywania kopii zapasowych oraz procedury odtwarzania danych, aby minimalizować straty.

Czy każda kopia zapasowa jest skuteczna?

Nigdy nie będziesz miał takiej gwaranci, jeżeli posiadasz kopie, która nie była przetestowana. Warto zatem regularnie czytać raporty z utworzonych kopii zapasowych podawane przez wtyczkę lub rozszerzenie. Ma to na celu upewnienie się, że nasza kopia bezpieczeństwa zawiera wszystkie potrzebne dane i nie wystąpią nieoczekiwane problemy, które uniemożliwią nam przywrócenie kopii bezpieczeństwa.

Najpewniejszą metodą jest próba samodzielnego odtworzenia serwisu, choćby w testowej subdomenie. W obecnych czasach wykonanie działającego backupu jest łatwiejsze dzięki wtyczkom oraz komponentom do wykonywania kopii zapasowych, które dbają o weryfikację poprawności zapisu danych i na bieżąco informują, czy nie występują jakieś błędy.

Sposoby tworzenia i rodzaje kopii zapasowych

Tworzenie kopii zapasowej dla wielu osób wydaje się uciążliwe, co skutkuje jej brakiem lub posiadamy jedną przestarzałą wersją np. kopią deweloperską, którą otrzymamy od firmy, która zaprojektowała naszą stronę internetową.

Kopią bezpieczeństwa, kopią zapasową lub backupem nazywamy kopię danych, z której możemy skorzystać, gdy potrzebujemy odtworzyć zainfekowane, uszkodzone lub skasowane dane. Przydaje się również wtedy, kiedy uszkodzimy stronę, nieumiejętnie ją edytując lub źle aktualizując wtyczkę. Pełna kopia zapasowa to coś na wzór zahibernowanej, w pełni działającej strony, która jest gotowa do odmrożenia w dowolnym momencie.

Czasami właściciele strony internetowej panicznie szukają pomocy u pierwszego wykonawcy, jakby to ten miał sprawować stałą, najlepiej bezpłatną, opiekę nad jego plikami oraz bazą danych. Wiele osób uważa, że jeśli nie robisz kopii zapasowych, oznacza to, że nam na tych danych po prostu nie zależy.

Cel kopii zapasowej

Kopia zapasowa to duplikat wszystkich istotnych danych, które zawiera strona lub sklep internetowy. W przypadku awarii lub uszkodzenia taka kopia zapasowa umożliwia przywrócenie strony z danymi w momencie robienia backupu. Kopia zapasowa jest również niezbędna podczas przenoszenia strony na inny serwer.

Rodzaje kopii zapasowych

Kopie zapasowe dzielimy według kilku kryteriów. Jeśli chodzi o sposoby wykonywania, mogą to być kopie robione ręcznie lub automatycznie.

• Pełna kopia zapasowa – zawiera wszystkie foldery, pliki oraz bazę danych. Pełna kopia zapasowa może też polegać na wykonaniu pełnego zrzutu, łącznie z ustawieniami poczty, FTP oraz domeny.
• Kopia bazy danych – zawiera jedynie zrzut wybranej bazy danych
• Kopia plików – zawiera wyłącznie foldery oraz pliki, które się znajdują na stronie.
• Różnicowa kopia zapasowa – przy tym rozwiązaniu kopiowane są tylko pliki, które zostały zmodyfikowane lub utworzone od momentu wykonania ostatniej normalnej kopii zapasowej.
• Przyrostowa kopia zapasowa – w tym przypadku wykonujemy kopię tylko tych plików, które zostały utworzone lub zmodyfikowane od momentu wykonania normalnej kopii zapasowej.

Sposoby wykonania kopii zapasowej

Niestety, ale żaden z popularnych systemów CMS, takich jak WordPress czy Joomla nie posiada wbudowanego narzędzie do wykonywania kopii zapasowej. Na szczęście do każdego systemu dostępnych jest wiele rozwiązań w postaci wtyczek czy komponentów, które umożliwiają automatyczne lub ręczne wykonanie kopii zapasowej.

Wykonanie ręcznej kopii zapasowej

Wykonanie ręcznej kopii zapasowej jest przydatną umiejętnością, jeżeli z jakiegoś powodu nie możemy skorzystać z dedykowanych wtyczek czy komponentów. Aby utworzyć kompletną kopie zapasową, trzeba uzyskać dostęp do zasobów serwera i je skopiować. Aby to wykonać potrzebne Ci będą dostęp do klienta FTP i dane do panelu hostingowego.

• Połącz się z serwerem z pomocą klienta FTP i skopiuj wszystkie pliki i katalogi do siebie na dysk
• Za pomocą panelu klienta przejdź do PHPMYADMIN i wykonaj eksport bazy danych.

Niektóre firmy hostingowe, które korzystają np. z DirectAdmin posiadają możliwość spakowania plików serwera i utworzenie spakowanej paczki (zip). Dzięki tej metodzie masz gwarancje że pobrane pliki z serwera nie zostaną uszkodzone podczas kopiowania.

Wtyczki do tworzenia kopii zapasowej dla WordPressa

W przypadku WordPressa najważniejszym elementem, który należy bezwzględnie zachować w kopii bezpieczeństwa, są:

• baza danych
• motyw oraz motyw potomny (szczególnie jeśli były robione w nim zmiany w porównaniu do oryginału)
• wgrane pliki (zdjęcia, załączniki i filmy)

Całą resztę awaryjnie można odtworzyć. Aczkolwiek może się to wiązać z zakupem ponownie rozszerzeń. Wyjątkiem są rozwiązania autorskie, które zostały stworzone na potrzeby portalu.

Dla WordPressa powstało kilkanaście różnych rozwiązań, których kluczową funkcjonalnością jest wykonanie kopii zapasowej. Omawianie wszystkich, nawet pobieżnie, mija się z celem., dlatego skupimy się na najpopularniejszych rozwiązaniach.

Akeeba Backup dla WordPressa

Wtyczka Akeeba Backup dla WordPressa zadebiutowała w 2014 roku. Wtyczka występuje w dwóch wersjach: darmowej i płatnej, które różnią się dodatkowymi funkcjonalnościami. Jednakże nawet wersja darmowa oferuje nam możliwość wykonania pełnej kolii zapasowej wraz z załączonym instalatorem, który umożliwia odtworzenie strony. Wtyczka Akeeba Backup posiada wbudowany tester środowiska serwerowego, na którym jest wykonana lub odtwarzana, dzięki czemu zmniejszasz ryzyko niepowodzenia jednej z tycz operacji.

Pamiętać trzeba o tym że od 2015 roku wtyczka nie występuje w oficjalnym repozytorium WordPressa i należy ją poprać ze strony producenta. Nawet jeżeli planujesz zakupić wersję rozbudowaną, zacznij od wspomnianej wersji darmowej, aby przekonać się o skuteczności tego narzędzia.

Duplicator

Dzięki ponad 15 milionom pobrań Duplicator z powodzeniem zapewnia użytkownikom WordPressa możliwość migracji, kopiowania, przenoszenia lub klonowania witryny z jednej lokalizacji do drugiej, a także służy jako proste narzędzie do tworzenia kopii zapasowych. Duplikator obsługuje zamienniki serializowane i zserializowane base64. Standardowa migracja WordPress i kopie zapasowe WordPress są łatwo obsługiwane przez tę wtyczkę, podobnie jak migracje bez przestojów.

Duplicator tworzy pakiet, który łączy wszystkie wtyczki, motywy, zawartość, bazę danych i pliki WordPress witryny w prosty plik zip zwany pakietem. Ten pakiet można następnie wykorzystać do łatwej migracji witryny WordPress do dowolnej lokalizacji. Poruszaj się na tym samym serwerze, między serwerami i prawie w dowolnej lokalizacji, w której może być hostowana witryna WordPress. WordPress nie jest wymagany do instalacji, ponieważ pakiet zawiera wszystkie pliki witryny.

BackWPup

Kolejnym wartym rozważenia rozwiązaniem, nawet bardziej popularnym od Akeeba Backup, jest wtyczka BackWPup. Wtyczka od początku swojego istnienia została zainstalowana ponad 3 miliony razy. Także ta wtyczka występuje w dwóch wariantach: w wersji darmowej i komercyjnej, oferującej dodatkowe funkcjonalności. Do typowych zastosowań wersja podstawowa wystarczy jednak w zupełności.

Wtyczka posiada automatyczne tworzenie kopii plików i bazy danych. Dodatkową zaletą jest optymalizowanie, sprawdzanie i naprawianie tabel w bazie danych podczas tworzenia kopii zapasowej. Posiada również możliwość przesłania kopii zapasowej na inny serwer przez FTP lub dysk sieciowy. Wtyczkę BackWPup możesz zainstalować za pomocą własnego systemu CMS.

Rozszerzenia do tworzenia kopii zapasowych dla Joomla

Również w przypadku systemu CMS Joomla! najważniejszymi elementami, które są warte zachowania w kopii bezpieczeństwa, są:

• baza danych
• szablon
• wgrane pliki

Całą resztę awaryjnie można odtworzyć. Czasami może się to wiązać z ponownym zakupem rozszerzeń. Nie dotyczy to rozwiązań autorskich, które zostały stworzone na potrzeby Twojego projektu.

Dla systemu CMS Joomla! jest kilka komponentów czy dodatków do wykonania kopii zapasowej, to praktycznie od 2007 roku JoomlaPack, który zamienił się w 2009 roku na Akeeba Backup, podbił serca wszystkich użytkowników tego CMS-a.

Akeeba Backup dla Joomla

Wtyczka Akeeba Backup występuje w dwóch wersjach: Core (darmowa) i Professional (płatana), które różnią się dodatkowymi funkcjonalnościami. W celu przeprowadzenia skutecznej kopii zapasowej w zupełności wystarczy darmowe narzędzie. Wersja darmowa Akeeba Backup oferuje wiele możliwości, miedzy innymi:

• wykonanie pełnej kopii zapasowej wraz z załączonym instalator, umożliwiającym jej odtworzenie;
• optymalizowanie procsu oraz minimalizowanie ryzyka niepowodzenia za pomocą wbudowanego testera środowiska serwerowego;
• kreator transferu witryny;
• profile do definiowania różnych rodzajów kopii zapasowej;
• automatyczne kopie;
• wykluczenie wybranych katalogów oraz plików z kopii zapasowej;
• wykluczenie wybranych tabel z bazy danych.

Podsumowanie

Bez względu na to jaką wersję czy produkt wybierzesz, pomoże to ograniczyć koszty i zwiększyć niezawodność usuwania skutków awarii. Ataki hakerów oraz awarie mogą dotknąć każdą witrynę, niezależnie od jej wielkości czy popularności, a zdecydowanie łatwiej przeciwdziałać, niż likwidować ewentualne skutki awarii czy ataków. Śmiało można powiedzieć, że kopia zapasowa jest ostatnią linią obrony. Narzędzia do tworzenia kopii zapasowych i przywracanie danych to kluczowy element planu zabezpieczenia oraz odzyskiwania strony internetowej. Oszczędzisz sobie w ten sposób wiele nerwów oraz zaoszczędzisz pieniądze i czas.